Τι λέτε στο παιδί σας όταν δραπετεύετε μαζί από τον πόλεμο και τη βία;
Αυτή τη στιγμή, περισσότεροι από 100 εκατομμυρίων άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων εκατομμυρίων γονέων με τα παιδιά τους. Στο ‘Children of the Labyrinth’ (Παιδιά του Λαβύρινθου) εννέα από αυτούς τους γονείς έχουν γράψει εντυπωσιακά γράμματα στα παιδιά τους. Όλοι εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα, αφηγούνται συναισθηματικά το τρομακτικό ταξίδι τους και την αδυναμία που νιώθουν να εγκλωβίζονται στην ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου, αλλά κυρίως για τη βαθιά αγάπη για το παιδί τους και τις μελλοντικές ευχές που έχουν για αυτό.
Αυτό το έργο δημιουργήθηκε σε στενή συνεργασία με τους γονείς που ήταν τόσο πρόθυμοι να το διηγηθούν. Καθοδηγούμενοι από την πιο καθολική επιθυμία κάθε γονέα - αυτή του ασφαλούς μέλλοντος για το παιδί τους - δεν είχαν άλλη επιλογή από το να εκθέσουν τα μικρά τους σε έναν απειλητικό και ταπεινωτικό λαβύρινθο από ψηλούς τοίχους, βίαιες απωθήσεις, διακινητές ανθρώπων και παγωμένες ή καυτές σκηνές. Τα γράμματα προσφέρουν μια βαθιά ανθρώπινη εικόνα για το πώς είναι αυτό πραγματικά: «Έχει αφήσει βαθιές γρατσουνιές στην ψυχή μας».
Trailer 1:09 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
Ελπίζουμε πως όταν τα παιδιά μας μεγαλώσουν, τα γράμματά μας θα τα βοηθήσουν να κατανοήσουν καλύτερα τι συνέβη τότε.
- Οι γονείς
Πορτραίτα, επιστολές και ταινίες:
Αυτό το έργο αποτελείται από εννέα χειρόγραφα γράμματα από γονείς που ήρθαν από το Αφγανιστάν, το Καμερούν, το Ιράν, την Συρία, το Κονγκό και το Ιράκ.
Τα γράμματα έχουν οπτικοποιηθεί σε εννέα ξεχωριστές ταινίες μικρού μήκους(4-7 λεπτά η κάθε μια, 45 λεπτά συνολικά), και μια συνδυαστική ταινία μικρού μήκους (10 λεπτά, στο τέλος της σελίδας), όπου όλα τα γράμματα είναι συνυφασμένα σε ένα. Στο τέλος του κειμένου υπάρχει μια κοινή δήλωση από όλους τους γονείς.
Η σύνθεση της μουσικής έχει γίνει αποκλειστικά για αυτό το έργο από τον Ολλανδό πιανίστα Joep Beving. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο μπορείτε να ενημερωθείτε μέσα από το Instagram.
1. Latifa & Mozhda
Πριν από πέντε χρόνια η καθηγήτρια αγγλικών Latifa και η οικογένειά της εγκατέλειψαν το σπίτι τους στο Αφγανιστάν μετά από την επίθεση που δέχθηκαν από τους Ταλιμπάν. Μετά από μια δύσκολη περίοδο που πέρασαν στο Ιράν και την Τουρκία όπου ως Αφγανοί, κινδύνευσαν να απελαθούν, μπήκαν σε ένα φουσκωτό σκάφος και ταξίδεψαν στην Ελλάδα, αναζητώντας ένα ασφαλές μέλλον. Ωστόσο από την στιγμή που καταγράφησαν και μετά, αναγκάστηκαν να παραμείνουν στο camp της Μόριας για περισσότερα από τρια χρόνια,όπου μετά από τέσσερις απορριπτικές αποφάσεις, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αιτηθούν άσυλο για πέμπτη φορά.
Στο γράμμα της η Latifa γράφει προς την πρωτότοκη κόρης της Mozhda (ροζ σκουφάκι), για εκείνη την όμορφη μέρα μέρα πριν οκτώ χρόνια που γεννήθηκε «λευκή σαν το χιόνι και απαλή σαν βαμβάκι». Φορτισμένη συναισθηματικά, κοιτάζει πίσω το γεμάτο φόβο ταξίδι τους αλλά και το πόσο πολύ φοβισμένες ήταν όσο βρίσκονταν σε μια βάρκα μέσα στην θάλασσα. Αναγκασμένη τώρα να βλέπει την κόρη της να μεγαλώνει στις δύσκολες συνθήκες του camp νιώθει ανήμπορη ως μητέρα. «Αγαπημένη μου, αυτή δεν είναι μια ζωή που σου αξίζει»
6:17 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
2. Fabiola & Soan
Μετά από μια δύσκολη παιδική ηλικία, και δύο απαγωγές από πολιτοφύλακες η Fabiola - λίγων μηνών έγκυος- φεύγει από το Καμερούν με προορισμό την Ελλάδα. Εκεί μετά από μια βίαιη επαναπροώθηση στο Αιγαίο καταφέρνει να φτάσει στο νησί της Σάμου άρρωστη και εξουθενωμένη. Όταν οι αρχές την μεταφέρουν σε νοσοκομείο στην Αθήνα για να γεννήσει τον γιό της Soan όλα τα χαρτιά της χάνονται. Τη στιγμή που γράφει αυτές τις γραμμές μένει σε καταφύγιο στην Αθήνα.
Στο γράμμα προς τον γιό της η Fabiola αφηγείται τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης της που δεν ήταν από δική της επιλογή. Παρόλο που η ζωή γύρω της εκείνη την περίοδο διαγραφόταν με μελανό χρώμα, εκείνη ενστικτωδώς ένιωθε ότι έπρεπε να προστατεύσει το «μικρό αθώο αγγελούδι» που είχε στην κοιλιά της. Του υποσχέθηκε ότι θα είναι μητέρα και πατέρας για εκείνο, και μάλιστα τέτοιος που κάθε παιδί θα ήθελε να έχει. «Επιτέλους έχω συντροφιά στη ζωή»
5:42 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
3. Zahra & Kimiya
Για το μέλλον της κόρης της η Zahra αποφάσισε να φύγουν μαζί από το Ιράν όπου ως Αφγανοί πρόσφυγες δεν είχαν καθόλου προοπτικές. Όμως μόλις έφτασαν στην Ευρώπη κατέληξαν σε μια σαθρή σκηνή στο camp της Μόρια, «όπου τα ποντίκια έτρεχαν πάνω στα πρόσωπά τους», και στη συνέχεια ήταν αναγκασμένες να περιφέρονται για μήνες στους δρόμους της Αθήνας. Τη στιγμή που η Zahra γράφει το γράμμα, περιμένουν σε ένα μικρό διαμέρισμα (που πληρώνει μια φιλάνθρωπος οικογένεια από την Γαλλία), για τις άδειες διαμονής τους.
Στο γράμμα της η Zahra, φέρνει ξανά στη μνήμη της την αγχωτική και ταπεινωτική περίοδο που πέρασε. Θυμάται πως όσο περιπλανιώταν στους δρόμους της ελληνικής πρωτεύουσας με την κόρη της χωρίς λεφτά και καταφύγιο, η Kimiya παρουσίασε σοβαρά καρδιακά προβλήματα ενώ δεν υπήρχε κανένας να τις βοηθήσει. Πλέον ελπίζει το μεγάλο όνειρο που έχει για την κόρη της -να γίνει γιατρός- να πραγματοποιηθεί και την αποκαλεί «την υπέροχη δασκάλα που μου έστειλε ο Θεός». «Στον γλυκό ήχο του γέλιου σου, νιώθω την ελπίδα»
4:02 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
4. Nazir-Ahmad & Yasna
Ο Αφγανός μηχανικός μοτοσυκλετών Nazir-Ahmad - που ο ίδιος ως παιδί έφυγε στο Ιράν με τους γονείς του- αντιμετωπίζει τον αποκλεισμό και τις διακρίσεις όλη του την ζωή. Αυτό τον οδήγησε στην απόφαση ότι η ζωή της νεαρής κόρης του Yasna θα είναι διαφορετική. Θα είναι μια ζωή γεμάτη ευκαιρίες. Κυριολεκτικά την μεταφέρει από το Ιράν στην Ευρώπη, διασχίζοντας τα πιο δύσκολα σύνορα. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχουν «εγκλωβιστεί» σε μια σκηνή ενός camp στην Ελλάδα για σχεδόν δύο χρόνια, και προσπαθούν να κάνουν την τρίτη αίτηση ασύλου ύστερα από δύο απορριπτικές αποφάσεις.
Στο γράμμα του ο Nazir-Ahmad γράφει ειλικρινά για την βαθιά ενοχή που νιώθει ως πατέρας για το γεγονός ότι η κόρη του έπρεπε να περάσει τα παιδικά της χρόνια σε έναν καταυλισμό με τσουχτερά κρύους χειμώνες και πολύ ζεστά καλοκαίρια. Ο Nazir-Ahmad συνεχίζει να ελπίζει βαθιά ότι θα μπορέσει να πάει με την κόρη του σε ένα μέρος που θα μπορεί να είναι ελεύθερη και να πάει στο σχολείο. «Πάρε τις δικές σου αποφάσεις αγαπημένο μου κοριτσάκι, και μην επιτρέψεις σε κανέναν να σου φερθεί με περιφρόνηση. Να είσαι ελεύθερη»
4:21 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
5. Asma & Muhammad
Μετά τον πόλεμο στην Συρία που άφησε βαθιές πληγές στις ζωές της Asma και της οικογένειάς της, αποφασίζουν να καταφύγουν στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας. Με την άφιξή τους στην Ελλάδα περνούν μια τρομερά δύσκολη περίοδο στον camp της Μόρια και αργότερα στους δρόμους της Αθήνας. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές περιφέρονται από το ένα προσωρινό σπίτι στο άλλο και τα ενοίκια πληρώνονται από ξένους. Η διαδικασία ασύλου τους έχει βαλτώσει εξαιτίας αρχείων που χάθηκαν από τις ελληνικές αρχές.
Στο γράμμα προς τον μεγαλύτερο γιό της Muhammad, η Asma φορτισμένη συναισθηματικά γράφει για την επίθεση από πυραύλους που δέχθηκε το σπίτι τους στη Συρία, κατά την οποία τραυματίστηκε πολύ σοβαρά και κατέληξε ο παππούς του. Ήταν ο ένας ο καλύτερος φίλους του άλλου. Εκφράζει την ελπίδα της ότι ο γιός της μπορεί να συνεχίσει και να εκπληρώσει τα όνειρά του να γίνει αστροναύτης, ποδοσφαιριστής ή μηχανικός, και τον επαινεί λέγοντάς του ότι δεν έχει πιο όμορφο αγόρι από εκείνον. «Είμαι τόσο περήφανη για εσένα»
4:45 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
6. Fatima & Sogol
Για την κομμώτρια Fatima το μέλλον της δύο χρονών κόρης της Sogol ήταν ο λόγος που έφυγε από το Ιράν, καθώς σε αυτόν τον τόπο η ίδια βιώσε τον αποκλεισμό και την διάκριση στην παιδική της ηλικία ώς πρόσφυγας από το Αφγανιστάν. Η επιθυμία της είναι το παιδί της να μεγαλώσει σε μία χώρα όπου όλοι θα έχουν τα ίδια δικαιώματα. Ώστόσο τη στιγμή που γράφει αυτό το γράμμα βρίσκεται ήδη για σχεδόν δυο χρόνια σε μια σκηνή ενός camp.
Στο γράμμα της η Fatima, συναισθηματικά φορτισμένη φέρνει στη μνήμη της πως έκλαψε με την καρδιά της όταν χρειάστηκε να διασχίσει το Αιγαίο με ένα μικρό μωρό και ένα υπερβολικά μεγάλο πορτοκαλί σωσίβιο. Θυμάται ακόμη πόσο φρικτά ένιωθε που η κόρη της ήταν εκτεθειμένη στο τρομερό κρύο του camp. « Έτρεμες όταν σου άλλαζα την πάνα». Η Fatima εκφράζει την ελπίδα της οτι τα τρίτα γενενέθλια της κόρης της θα τα γιορτάσουν σε ένα καλύτερο και πιο ασφαλές μέρος από την σκηνή.
6:09 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
7. Prisca & Happyness
Όταν η Prisca -μετά από μια σκληρή παιδική ηλικία σε μια θετή οικογένεια στην Κινσάσα- αρχίζει να υποψιάζεται οτι άνθρωποι με «κακή καρδιά» όπως αναφέρει, θέλουν να σκοτώσουν την νεογέννητη κόρη της Happyness, φεύγει για το Κονγκό και μέσα από ένα δύσκολο ταξίδι με τα πόδια καταλήγει στην Τουρκία και αργότερα στην Ελλάδα. Μετά από ένα χρόνο παραμονής του στο camp της Σάμου, η ίδια λαμβάνει προσωρινή άδεια διαμονής στη Ελλάδα, η κόρη της όμως όχι. Τη στιγμή που γράφεται το γράμμα προσπαθούν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους στην Αθήνα.
Στην επιστολή προς την κόρη της η Prisca περιγράφει την γέννηση της σαν μια στιγμή που ένας άγγελος έφτασε στην γη, «μια μικρή κούκλα barbie». Γράφει για το επίπονο ταξίδι τους, για το πόσο κρύα και υγρά ήταν, καθώς και για τα τραγούδια που της τραγουδούσε μέσα στην βάρκα όσο η Happyness κοιμόταν μέσα στην αγκαλιά της. «Δεν μπορώ να σου γράψω τα πάντα…». Κλείνει το γράμμα της με την υπόσχεση να προστατεύει την κόρη της για πάντα «Το μόνο που μπορώ είναι να σε κάνω χαρούμενη»
4:48 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
8. Gita & Najma
Πριν από τέσσερα χρόνια, η νοικοκυρά Γκίτα ζει αρκετά ικανοποιημένη με την οικογένειά της στο Karte-e-Naw, μια μεσοαστική γειτονιά της δεκαετίας του 1950 στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, την Καμπούλ, μέχρι που ο σύζυγός της -ιδιώτης οδηγός στο επάγγελμα- δέχεται σοβαρές απειλές από τους Ταλιμπάν. Ακολουθεί μια πολύ δύσκολη πτήση προς την Τουρκία, όπου η Γκίτα δέχεται σκληρούς ξυλοδαρμούς από συνοριοφύλακες στα ιρανοτουρκικά σύνορα. Για να προλάβουν τον κίνδυνο των απελάσεων, μετά από ένα χρόνο στην Τουρκία ταξιδεύουν με ένα μικροσκοπικό καράβι στην Ελλάδα.
Στο γεμάτο αγάπη γράμμα προς την κόρη της, η Γκίτα την περιγράφει ως ένα πολύ έξυπνο, ευγενικό και αστείο κορίτσι και ελπίζει ότι μια μέρα το μελλοντικό της όνειρο - να γίνει αστυνομικός - θα γίνει πραγματικότητα. Αφηγείται επίσης την αποκαρδιοτική ημέρα στο camp , όταν η οικογένεια έλαβε απροσδόκητα τη δεύτερη απόρριψη ασύλου. Επηρέασε τη Najma τόσο βαθιά που φώναξε με κλάματα: "Γιατί δεν μπορούμε να έχουμε μια κανονική ζωή;!" «Ήταν τόσο αποκαρδιωτικό που άρχισαν να κλαίνε και οι γείτονές μας».
3:52 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
9. Iman & Mahmoud
Όταν ο κίνδυνος και οι μάχες άρχισαν να πλησιάζουν πολύ στο σπίτι τους στη βόρεια Συρία, η Ιμάν και ο σύζυγός της Αζίζ - μαζί με το μωρό τους Μαχμούντ - αποφασισαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Μετά από ένα γρήγορο ταξίδι δύο εβδομάδων μέσω Τουρκίας, έφτασαν μέσα στη νύχτα με φουσκωτό σκάφος στη Λέσβο, όπου, μετά από ενάμιση χρόνο αναμονής στο camp στην Μόρια, εγκρίνεται η αίτησή τους για άσυλο. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές περιμένουν τις άδειες διαμονής τους.
Στο γράμμα προς τον γιο της, η Ιμάν του λέει για την τρομερά δύσκολη απόφαση να αφήσει πίσω την οικογένεια και τους γείτονές τους στη Συρία, «αλλά ήταν ο μόνος τρόπος για να σου δώσω μια καλύτερη ζωή». Ακολούθησε μια σκληρή περίοδος στο camp, κατά την οποία ο Μαχμούντ αρρώστησε. Εκφράζει την ελπίδα ότι αργότερα ο Μαχμούντ θα ξεχάσει όλα όσα συνέβησαν και ότι θα κάνει πολλούς νέους φίλους. «Γιε μου, δεν ήταν ποτέ πρόθεσή μου να ζήσουμε σαν πραγματικοί πρόσφυγες».
3:37 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
Συνδυασμένη ταινία:
Σε αυτή τη μικρού μήκους ταινία, όλα τα γράμματα είναι συνυφασμένα σε ένα γράμμα.
9.47 λεπτά (Ελληνικοί υπότιτλοι)
“Κανένας δεν αφήνει την πατρίδα του, εκτός αν πατρίδα είναι το στόμα ενός καρχαρία”
Αγαπητέ αναγνώστη και θεατή,
Θα θέλαμε πολύ να σε ευχαριστήσουμε που είδες τις επιστολές μας.
Τα τελευταία χρόνια, εμείς και τα παιδιά μας βρεθήκαμε άθελά μας σε έναν ταπεινωτικό και απειλητικό για τη ζωή λαβύρινθο.
Από ψηλά ατσάλινα τείχη, συρματοπλέγματα, κακοποιούς, επαναπροωθήσεις, διακινητές ανθρώπων, παγωμένους ή καυτούς καταυλισμούς και κωλυσιεργούμενες διαδικασίες ασύλου.
Ένας κόσμος όπου μόνο το διαβατήριό σου καθορίζει αν υπάρχουν δικαιώματα και ποιά είναι αυτά.
Εν τω μεταξύ, όλοι βρίσκονται σε διαφορετική θέση στον λαβύρινθο, αν και οι περισσότεροι εξακολουθούν να βρίσκονται σε αβέβαιες διαδικασίες. Ωστόσο, αυτό δεν καθιστά το περιεχόμενο των επιστολών μας λιγότερο σημαντικό. Γιατί ακόμα και σήμερα, οι γονείς αναγκάζονται από τη βία, τον αποκλεισμό ή τη στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων να πάρουν ίσως την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής τους: να εγκαταλείψουν το σπίτι και την πατρίδα τους, μαζί με το πολυτιμότερο απόκτημά τους στο χέρι: το παιδί τους.
Μόνο εμείς ξέρουμε ποιος εξαντλητικός δρόμος τους περιμένει. Πώς τα χρόνια ανησυχίας και αβεβαιότητας μπορούν να σε τρελάνουν. Και πόσο τρομερή αδυναμία νιώθουμε όταν δεν μπορούμε να δώσουμε στο παιδί μας αυτό που του αξίζει.
Αυτό έχει αφήσει βαθιές γρατζουνιές στην ψυχή μας.
Με τις επιστολές μας, ελπίζουμε ότι αυτές θα φανούν και σε εσάς.
Με αγάπη
Λατίφα, Ναζίρ-Αχμάντ, Φαμπιόλα, Ιμάν, Ζάχρα, Γκίτα, Φατίμα, Άσμα και Πρίσκα.